Enerji alanında düzenlemeler içeren teklif, TBMM Genel Kurulunda yasalaştı (1)

Enerji alanında düzenlemeler içeren Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek, yasalaÅŸtı.Kanunla maden arama ve iÅŸletme ruhsatlarının verilmesi, birleÅŸtirilmesi, sürelerinin uzatılması, devir ve intikalleri ile çevreyle uyum bedeli iadelerine iliÅŸkin müracaatlar dışında, vadesi geçmiÅŸ borç durumunu gösterir belge aranılması zorunluluÄŸu kaldırılacak.Maden Kanunu’na göre ruhsat bedelinin tamamının ocak ayının sonuna kadar yatırılmaması halinde, her ay için ayrı ayrı yüzde 4 gecikme zammı uygulanacak ve bu rakam haziran sonuna kadar ruhsat bedeli olarak yatırılacak, aksi halde ruhsat iptal edilecek.Ruhsatların süre uzatım taleplerinde, ruhsat süresinin bitiÅŸ tarihinden en geç 12 ay öncesinde talepte bulunma ÅŸartı getiriliyor. Bu yükümlülüğe uymayan ruhsat sahiplerine 100 bin lira idari para cezası uygulanacak, ruhsat süresinin bitiÅŸ tarihinden en geç 6 ay öncesine kadar da belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen ruhsat sahiplerinin talepleri reddedilerek ruhsatları süre sonunda iptal edilecek ve ilgili saha ihale yoluyla ruhsatlandırılacak. Rödövans sözleÅŸmesiyle çalışılan ruhsat sahalarında, devralanın kurulu iÅŸletme kapasitesi veya ÅŸerh edilen sözleÅŸmedeki kapasiteyi aÅŸmayacağı yönünde vereceÄŸi taahhüde istinaden, ilgili alan için tanınan tüm muafiyetler ve madencilik faaliyetleri kapsamında alınan bütün izinler, devredilen ruhsatlarda da aynen korunacak.Maden Kanunu kapsamında iÅŸletme izni veya Maden ve Petrol Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğünce izin verilmiÅŸ rödovans sözleÅŸmesi olmaksızın iÅŸletme izni alanı dışındaki mücavir sahalara yirmi metreye kadar taÅŸmalar hariç olmak üzere, maden ocağı açılması, maden üretilmesi veya faaliyetleri durdurulmuÅŸ maden sahalarında üretim faaliyetlerinin durdurulmasına sebep olan durumların düzeltilmesi veya iÅŸletme güvenliÄŸine yönelik faaliyetlerin dışında üretim faaliyetinde bulunulması fiillerini iÅŸleyenlere 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası verilecek.’Organize Toptan DoÄŸal Gaz Satış Piyasası’ geliyorDoÄŸal Gaz Piyasası Kanunu’na, Organize Toptan DoÄŸal Gaz Satış Piyasası (OTSP) tanımı eklenecek. OTSP, doÄŸal gaz sisteminden yararlanan lisans sahiplerince doÄŸal gazın alım-satımının ve dengeleme iÅŸlemlerinin yapıldığı piyasalar, ileri tarihli fiziksel teslimat gerektiren doÄŸal gaz piyasaları ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından belirlenen diÄŸer doÄŸal gaz piyasası iÅŸlemlerinin gerçekleÅŸtirildiÄŸi, EPDK’nin düzenlediÄŸi piyasayı kapsayacak.Organize toptan doÄŸal gaz satış piyasasının faaliyete geçmesiyle doÄŸal gaz piyasa derinliÄŸinin daha da artacağı düşünüldüğünden, yükümlülüğünü yerine getirmeyen/getiremeyen lisans sahiplerinin olması durumunda sistem iÅŸleyiÅŸinin aksamaması için DoÄŸal Gaz Piyasası Kanunu’na ‘son kaynak tedariki’ tanımı eklenerek, yeni bir mekanizma geliÅŸtirilecek.DoÄŸal gaz kullanımının ülke genelinde yaygınlaÅŸtırılmasına kolaylıkÃœretilen doÄŸal gazın, iletim ÅŸebekesi vasıtasıyla iletilmesinin teknik ve ekonomik olarak uygun olmadığına EPDK’nın karar vermesi ve üretim yapan toptan satış ÅŸirketinin kendi üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmesi kaydıyla üretim ÅŸirketi tarafından dağıtım ÅŸebekesine baÄŸlantı yapılarak üretilen doÄŸal gaz, dağıtım ÅŸirketince satın alınacak. EPDK, gerekli hallerde bu kapsamda satın alınacak doÄŸal gaz bedelini belirleyecek.LNG ihracatı yapmak isteyen tüzel kiÅŸiler, ihracat lisanslarına kaydedilmesi ve yurt içinde teslim faaliyetinde bulunmamaları ÅŸartıyla, LNG taşıma faaliyetinde bulunabilecek.Dağıtım ÅŸirketleri, boru hatlarının ulaÅŸmadığı bölgelerde LNG veya CNG ile besleme yöntemiyle doÄŸal gaz dağıtımı yapabilecek.Dağıtım ÅŸirketleri, LNG veya CNG tesis yatırımlarını kendileri yapabilecekleri gibi bu faaliyetleri hizmet alımı yoluyla da gerçekleÅŸtirebilecek ancak LNG ve CNG’nin doÄŸrudan satışında bulunamayacak.Acil durum veya mücbir hallerde mevcut iletim ve dağıtım ÅŸebekeleri, LNG veya CNG ile beslenebilecek. LNG ve CNG faaliyeti gerçekleÅŸtiren lisans sahipleri, acil durum ve mücbir hallerde iletim ve dağıtım ÅŸirketlerinin taleplerini karşılamakla yükümlü olacak.Yapı kayıt belgesi alan yapının bulunduÄŸu bölgenin, uygulama imar planı olmaması veya uygulama imar planı olmakla birlikte yolların imar mevzuatına uygun açılmaması halinde; ilgili belediyenin meclis kararı alarak bu bölgelerde yapılacak ÅŸebekelerin yapım tarihinden itibaren 10 yıl içinde deplase edilmesi gerektiÄŸinde, yatırımın deplase edilen kısmıyla ilgili tüm maliyetleri listeleneceÄŸini taahhüt etmesi ÅŸartıyla doÄŸal gaz dağıtım ÅŸirketleri tarafından bu bölgelere ÅŸebeke yatırımı yapılabilecek.DoÄŸal gaz dağıtım ÅŸirketlerinin dağıtım bölgelerine ilave edilecek yeni geniÅŸleme bölgelerinde yerleÅŸim yeri belediyesince doÄŸal gaz dağıtım ÅŸirketine yatırım yapılması talebinde bulunulması halinde; ilgili dağıtım ÅŸirketinden teminat, kontrollük hizmet bedeli, kaplama bedeli, zemin/alan tahrip bedeli, hafriyat döküm bedeli ve benzeri adlarla herhangi bir bedel alınmayacak ve altyapı kazı alanının üst kaplamaları ilgili belediyece bedelsiz yapılacak.EPDK, bir tüketiciye sözleÅŸme süresi içinde doÄŸal gazı tedarik etmekte olan ÅŸirketlerin iflası, lisanslarının iptal edilmesi veya organize toptan doÄŸal gaz satış piyasası çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucunda temerrüde düşmesi gibi nedenlerle doÄŸal gaz tedarik edilemeyen veya serbest tüketici olma hakkına sahip olduÄŸu halde gaz tedariki saÄŸlanamayan tüketicilere gaz arzı saÄŸlamak için bir veya birden fazla lisans sahibini son kaynak tedarikçisi olarak yetkilendirebilecek.CumhurbaÅŸkanı kararıyla ayrı birer ÅŸirket kurulabilecekEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile ilgili kamu iktisadi teÅŸebbüsleri ve bunların baÄŸlı ortaklıkları tarafından yurt dışında kurulan, özellikle petrol, doÄŸal gaz ve madencilik alanlarında faaliyet gösteren ÅŸirketlerin, Türkiye’deki ÅŸubelerinin bulunduÄŸu yerlerde söz konusu ÅŸirketlerin ortaklarınca; iÅŸletme konuları, ticaret unvanları, sermayeleri ve ortaklık payları aynı kalmak kaydıyla CumhurbaÅŸkanı kararıyla ayrı birer ÅŸirket kurulabilmesine imkan saÄŸlanacak.Bu ÅŸirketler, Türk Ticaret Kanunu’nun düzenlemeye aykırı olmayan hükümlerine göre, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü de alınmak suretiyle hazırlanacak esas sözleÅŸmelerinin tescil ve ilanıyla faaliyete geçecek.Kurulan ÅŸirketler faaliyete geçmelerinin ardından en geç 6 ay içinde yurt dışındaki ÅŸirketlerle yapacakları protokollerle yurt dışındaki ÅŸirketlerin her türlü haklarını, alacaklarını, yükümlülüklerini, taşınırlarını ve taşınmazlarını, gemilerini ve taşıtlarını, ruhsatlarını ve lisanslarını, fikri ve sınai haklarını, uluslararası kuruluÅŸlar ve ÅŸirketler nezdindeki hisselerini ve ortaklıklarını, sözleÅŸmelerini ve kredi anlaÅŸmalarını, araçlarını, gereçlerini ve malzemelerini, yazılımlarını ve donanımlarını, yazılı ve elektronik ortamdaki kayıtlarını ve diÄŸer dokümanlarını, taraf olduÄŸu davaları ve icra takiplerini, söz konusu düzenlemenin yürürlüğünden önceki borçlarını ve personelini devralabilecek.Devir iÅŸlemlerinin tamamlanmasıyla yurt dışında kurulan ÅŸirketlerin Türkiye’deki ÅŸubeleri talep üzerine tasfiyesiz terkin olunacak. Bu devirlere iliÅŸkin bütün devir, temlik ve intikal iÅŸlemleri ile bu iÅŸlemlerden doÄŸan kazançlar ve bu iÅŸlemlerle ilgili olarak düzenlenecek her türlü sözleÅŸme, protokol ve kağıtlar damga vergisi dahil her türlü vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerden istisna tutulacak.Bu devir iÅŸlemlerine ve protokollere iliÅŸkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yetkili olacak. Ä°lgili mevzuatta yurt dışındaki ÅŸirketlere yapılan atıflar, devir iÅŸlemlerinin tamamlanmasının ardından ilgisine göre Türkiye’de kurulan ÅŸirketlere yapılmış sayılacak.Düzenleme kapsamındaki devirler katma deÄŸer vergisinden istisna tutulacak. Bu kapsamda yapılan iÅŸlemler için yüklenilen vergiler, vergiye tabi iÅŸlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilecek. Ä°ndirim yoluyla giderilemeyen vergiler iade edilmeyecek.Bu ÅŸirketler hakkında; Harcırah Kanunu, Taşıt Kanunu, Devlet Ä°hale Kanunu, ceza ve ihalelerden yasaklanma hükümleri hariç Kamu Ä°hale Kanunu, Kamu Ä°hale SözleÅŸmeleri Kanunu, Türk Ticaret Kanunu’nun kuruluÅŸa ve tescile, ayni ve nakdi sermaye konulmasına, sermaye ve kanuni yedek akçelerle ilgili olarak kendiliÄŸinden sona ermeye iliÅŸkin hükümleri, 233, 399, 527 ve 631 sayılı KHK ile kamu kurum ve kuruluÅŸlarına personel alınmasına dair ilgili mevzuat hükümleri uygulanmayacak.Ancak TBMM denetimine iliÅŸkin, Kamu Ä°ktisadi TeÅŸebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un, ‘genel görüşmeye tabi olan kuruluÅŸlar’ baÅŸlıklı maddesinin hükümleri uygulanacak. Kurulan ÅŸirketlerde Ä°ÅŸ Kanunu’na tabi personel istihdam edilecek.Kurulan ÅŸirketlerin; ortaklık yapısını deÄŸiÅŸtirmeye, yurt içinde ve yurt dışında ÅŸirket kurmasına veya bir ÅŸirkete yüzde 50’den fazla hisseyle ortak olmasına karar vermeye CumhurbaÅŸkanı yetkili olacak.Türkiye enerji piyasasını olumsuz etkileyen kış aylarında doÄŸal gaz kaynaklı yaÅŸanması muhtemel kesinti ve kısıntıların bertaraf edilebilmesi, sistem ve arz güvenliÄŸinin saÄŸlanabilmesi için BOTAÅž tarafından yapılacak her türlü doÄŸal gaz alımı, Kamu Ä°hale Kanunu’nun dışında tutulacak.TPAO’nun, denizlerde belirli faaliyetleri açısından mal ve hizmet alımı ile yapım iÅŸlerini herhangi bir parasal limit gözetmeksizin, Kamu Ä°hale Kanunu kapsamında yapabilmesine iliÅŸkin tanınan istisna hüküm, BOTAÅž ve bu ÅŸirketlerin baÄŸlı ortaklıkları ile yurt dışında kurdukları ÅŸirketlerin; petrol ve doÄŸal gaz arama, sondaj, üretim, taşıma, depolama ve gazlaÅŸtırma faaliyetlerini de kapsayacak ÅŸekilde yeniden düzenlenecek. Söz konusu istisna, karadaki faaliyetleri de kapsayacak.(Sürecek)

Bir önceki yazımız olan Enerji alanında düzenlemeler içeren teklif, TBMM Genel Kurulunda yasalaştı (2) başlıklı makalemizde Enerji, Lisans ve Politika hakkında bilgiler verilmektedir.